 Sjálfstæðisflokkurinn hefur enn á ný verið settur til hliðar við stjórn Reykjavíkurborgar.Flokkurinn missti völdin að þessu sinni fyriir klaufaskap. Það voru málefni Orkuveitunnar og REI,útrásarfyriirtækis Orkuveitunnar,sem felldu Sjálfstæðisflokkinn nú. Í rauninni átti Sjálfstæðisflokkurinn alls ekki að komast til valda eftir síðustu borgarstjórnarkoningar. Flokknum tókst ekki að ná því markmiði sínu að fá meirihluta borgarfulltrúa. Flokkurinn fékk aðeins 7 fulltrúa þrátt fyrir harða hríð að Samfylkingunni og þeim flokkum,er áður höfðu myndað R-listann.Andstöðuflokkar Sjálfstæðisflokksins hefðu því getað myndað meirihluta strax eftiir síðustu borgarstjórnarkosningar. En þá gerðist það, að sá flokkur,sem fékk minnst fylgi í kosningunum, Framsókn,gekk skyndilega til liðs við Sjálfstæðisflokkinn og myndaði með flokknum meirihluta í borgarstjórn. Meirihlutinn var eingöngu myndaður um völd og áhrif en enginn málefnasamningur gerður þegar samstarfið var ákveðið. Til þess að fá Framsókn til samstarfs bauð Sjálfstæðisflokkurinn henni formennsku í borgarráði. Stjórnarsamstarfið með Sjálfstæðisflokknum mun áreiðanlega hafa haft áhrif á Framsóknarflokkinn í borgarstjórn.Framsóknarmenn voru farnir að líta á það sem náttúrulögmál að þeir ynnu með Sjálfstæðisflokknum. Og það var ekkert fararsnið á þeim úr ríkisstjórn. Þeir ætluðu að sitja þar eins lengi og þeir gætu þó fylgið hryndi af þeim. En að lokum var það Sjálfstæðisflokkurinn,sem ítti þeim þar út. Sá flokkur taldi Framsókn ekki lengur stjórntæka í landsmálunum.Það voru mikil mistök hjá Framsókn að mynda meirihluta með Sjálfstæðisflokknum eftir síðustu borgarstjórnarkosningar.Nú hefur Framsókn leiðrétt þessi mistök, slitið samstarfinu við Sjálfstæðisflokkinn og myndað meirihluta með Samfylkingunni og öðrum flokkum, sem áður voru í minnihluta. Því ber að fagna.Ég er mjög ánægður með það, að Framsóknarflokkurinn í borgarstjórn skuli á ný hafa tekið upp samvinnu við vinstri flokkana þar. Björn Ingi Hrafnsson,borgarfulltrúi Framsóknar sýndi mikið hugrekki með því að stíga þetta skref.
Mesta áfallið 1978
Sjálfstæðisflokkurinn missti fyrst meirihluta sinn í borgarstjórn 1978 eftir að hafa verið við völd í Reykjavík í hálfa öld. Alþýðuflokkurinn,Alþýðubandalagið og Framsókn mynduðu þá meirihluta í borgarstjórn.Ósigur Sjállfstæðisflokksins 1978 var mikið áfall fyrir flokkinn. Úrslitin komu Sjálfstæðisflokknum alveg á óvart.Alþýðuflokkurinn fékk 2 borgarfulltrúa,Framsókn 1 en Alþýðubandalagið 5 fulltrúa og vann stórsigur.Sjálfstæðisflokkurinn var mikið hræddari um að missa meirihlutann 1970 en 1978. Það var ekkert vandamál fyrir " vinstri" flokkana að mynda meirihluta eftir kosningaúrsitin 1978. Flokkarnir höfðu starfað náið saman í borgarstjórn í mörg ár, höfðu flutt sameiginlegar ályktunartillögur og breytingatillögur við fjárhagsáætlun.Sameiginleg málefnaskrá flokkanna var því tilbúin löngu áður en flokkarnir náðu meirihluta. Þeir höfðu einnig orðið ásáttir um það áður en Sjálfstæðisflokkurinn féll, að ráða ópólitiskan borgarstjóra,embættismann, ef þeir næðu meirihluta í borginni.Það eru ýmsar ranghugmyndir á kreiki um meirihlutann 1978-1982,svo sem að sundrung hafi verið mikil en það er alrangt. Samkomulag var mjög gott. Og samstarfið var að mörgu leyti mjög sérstætt og hvíldi á algeru jafnrétti milli flokkanna. En þótt flokkarnir væru mjög misstórir og Alþýðubandalagið hefði algera yfirburði eftir kosningúrslitinn hvíldi samstarfið á algeru jafnrétti. Flokkarnir skiptu völdum og áhrifum alveg jafnt. Hver flokkur hafði einn fulltrúa í borgarráði og formennska þar " roteraði". Sama er að segja um nefndir. Þeim var skipt jafnt á milli flokkanna. Samstarfið gekk mjög vel. Aldrei var neinn ágreiningur við afgreiðslu fjárhagsáætlana.Or raunar kom enginn alvarlegur ágreiningur upp á milli flokkanna enda þótt Sjálfstæðisflokkurinn og Morgunblaðið héldu öðru fram. Eina alvarlega ágreiningsmálið var sameining Laxárvirkjunar og Landsvirkjunar en það var ekki eiginlegt borgarmál.
Til valda á ný á fölskum forsendum
Sjálfstæðisflokkurinn náði meirihluta í borginni á ný 1982 einkum á einu máli, svonefndu sprungumáli. En í kosningabaráttunni rak Davíð Oddsson harðan áróður gegn því að byggt yrði á "sprungusvæði" við Rauðavatn en meirihlutinn vildi byggja þar. Sagði Davíð, að ekki væri unnt að byggja þarna út af sprungum! Það kom því vel á vonda,þegar Morgunblaðið fékk lóð á þessu svæði og byggði stórhýsi undir aðalstöðvar sínar á þessu svæði. Ekki hefur Morgunblaðið eða Sjálfstæðisflokkurinn kvartað yfir sprungum þarna siðan enda var þetta einungis kosningaáróður, sem átti ekki við nein rök að styðjast. Það má því segja,að Sjálfstæðisflokkurinn hafi komist til valda á ný í Reykjavík 1982 á fölskum forsendum.
R-listinn fellir íhaldið
Sjálfstæðisflokkurinn missti meirihlutann á ný 1994,þegar Reykjavíkurlistinn undir forustu Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur felldi Sjálfstæðisflokkinn og náði meirihluta í borgarstjórn.Var það á ný mikið áfall fyrir Sjálfstæðisflokkinn, þar eð flokkurin hélt að eftir valdatíma Davíðs væri borgin óvinnandi vígi Sjálfstæðisflokksins. Hafa margir í Sjálfstæðisflokknum aldrei fyrirgefið Ingibjörgu Sólrúnu,að hún skyldi fella Sjálfstæðisflokkinn í Reykjavík. Má enn greina ergelsi út af þessu í Morgunblaðinu. R-listinn vann kosningarnar í Reykjavík á ný 1998 og 2002. Í rauninni tapaði R-listinn engum kosningum, þar eð það voru Vinstri græn sem ákváðu að hætta í R-listanum og sá listi bauð því ekki fram í borgarstjórnarkosningunum 2006. Ég er ekki í vafa um að R-listinn hefði unnið síðustu borgarstjórnarkosningar,ef hann hefði boðið fram.
Tóku sína eigin gröf
Hvað felldi Sjálfstæðisflokkinn nú? Það var sundrung í eingin röðum. Upp kom alvarlegur ágreiningur meðal borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins um Orkuveitu Reykjavíkur og útrásarfyrirtæki þess ,REI. Enda þótt Guðlaiugur Þór fyrrum borgarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins og nú ráðherra, hafi flutt tillöguna í stjórn Orkuveitunnar um stofnun Reykjavik Energy Invest ( REI) og enginn ágreiningur verið um það mál þá í röðum sjálfstæðismanna snérust nokkrir borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins gegn málinu og ætluðu að nota það gegn borgarstjóra. Hér virðist hafa verið um hreina valdabaráttu innan Sjálfstæðisflokksins að ræða. Nú segja sjálfstæðismenn, að þeir séu á móti því að orkufyrirtæki sveitarfélaga og hins opinbera séu í samkeppnisrekstri. En þeir áttu sjálfir tillöguna um stofnun slíks fyrirtækis hjá Orkuveitu Reykjavíkur og þeir hafa sjálfir stutt stofnun slíks fyrirtækis á vegum Landsvirkjunar. Þannig að það er alger fyrirsláttur hjá sjálfstæðismönnum,að þeir vilji ekki að orkufyrirtæki séu
i samkeppnisrekstri.En nýju mennirnir í Sjálfstæðisflokknum tefldu of djarft og þeir telfdu af sér enda óvanir í stjórnmálum.Þeir ætluðu að koma Vilhjálmi,borgarstjóra frá.Þeim lá svo á að komast til valda . Þeir gátu ekki beðið til næstu kosninga. En þeir skutu sjálfa sig í fótinn. Þeir tóku sína eigin gröf´.
Mér líst mjög vel á hinn nýja borgarstjóra, Dag B. Eggertsson,leiðtoga Samfylkingarinnar. Hann er einlægur jafnaðarmaður sem vill bæta aðstöðu fjölskyldufólks og aldraðra
i Reykjavík. Samfylkigin er kjölfestan í nýjum meirihluta félagshyggjufólks í borgarstjórn Reykjavíkur.
Björgvin Guðmundsson |
