Um sl. áramót kom til framkvæmda að greiða 2,3% verðbætur á vissan lífeyri
aldraðra og öryrkja. Hér er miðað við áætlaða verðbólgu yfirstandandi
árs.En vísitala neysluverðs hefur hækkað um 6,1% frá ársbyrjun 2009 og
láglaunafólk hefur fengið 16% kauphækkun á þessu tímabili.Á sama tíma hefur
lífeyrir aldraðra ekki hækkað um eina krónu.Það hefði því átt að hækka
lífeyri aldraðra og öryrkja um 6,1-16 %. En það var ekki gert heldur valin
sú lægsta viðmiðunartala,sem unnt var að finna. Ekki getur þetta talist
stórmannlegt hjá ríkisstjórninni.
Lítill hópur eldri borgara fær hækkun
Það má vissulega gagnrýna það að ekki eigi að hækka vissan lífeyri um meira
en 2,3%. En það er ekki síður gagnrýnisvert,að það er aðeins lítill hópur
eldri borgara,sem fær umræddar verðbætur. Verðbæturnar koma aðeins að fullu á
óskerta lágmarksframfærslutryggingu TR.Þeir,sem búa einir og hafa
engar tekjur aðrar en lífeyri frá almannatryggingum, eru með
lágmarksframfærsluviðmið hið meira.Þeir fá 4000 kr. hækkun á mánuði.En
hinir sem búa með öðrum og hafa aðeins tekjur frá TR, eru með
lágmarksframfærsluviðmið hið minna.Þeir fá 3500 kr. hækkun.Flestir aðrir
eldri borgarar fá enga hækkun.Sumir fá hluta verðbóta.Alls munu 4100
ellilífeyrisþegar fá einhverjar verðbætur en innan við 2000 eldri borgarar
fá fullar verðbætur.Ellilífeyrisþegar eru 25000 talsins.Það eru því yfir
20000 eldriborgarar,sem fá engar verðbætur á sinn lífeyri. Í hópi þessara eldri
borgara eru mjög margir,sem búa við erfið kjör og eiga erfitt með að
framfleyta sér. Þeir,sem hafa lágan lífeyri úr lífeyrissjóði, eru ekki betur
settir en þeir,sem hafa ekkert úr lífeyrissjóði.Þeir eiga því jafnmikinn
rétt á fullum verðbótum og hinir sem ekkert fá úr lífeyrissjóði. Tökum dæmi
af eldri borgara,sem hefur 50 þús.kr. úr lífeyrissjóði á mánuði. Hans
lífeyrirfrá almannatryggingum er skertur um nákvæmlega sömu upphæð og hann fær frá
lífeyrirssjóði.Lífeyrir hans frá TR lækkar úr 184 þús. kr. á mánuði fyrir
skatt í 134 þús. kr. á mánuði fyrir skatt. Églít á það sem hreina eignaupptöku að skerða lífeyri umrædds manns frá TR um50 þús.kr.á mánuði.Eignarrétturinn er friðhelgur samkvæmt stjórnarskránni og sennilegaer þetta stjórnarskrárbrot.
Hvað var samþykkt á alþingi?
Við afgreiðslu fjárlaga á alþingi var samþykkt að verja 150 millj. til
(2,3%) verðbóta á grunn ellilífeyris og 200 millj. til greiðslu (2,3%)
verðbóta á grunn örorkulífeyris.Ekki skil ég hvernig unnt er að túlka þetta
þannig að einungis eigi að greiða verðbætur til lítills hluta eldri borgara
með því að greiða fullar verðbætur einungis á óskerta
lágmarksframfærslutryggingu.Að vísi var einnig samþykkt við afgreiðslu laga um ráðstafanir í ríkisfjármálum aðgreiða verðbætur á lágmarksframfærslutryggingu en hvor lögin eru sterkari
veit ég ekki. Fjárlögin hafa alltaf verið þung á metunum.Aðalatriðið er þó
þetta: Það stenst ekki að greiða einungis litlum hluta 25 þúsund
ellilífeyrisþega verðbætur.Það er gróf mismunun.Það er einnig mjög ranglátt,
þar eð margir afskiptir ellilífeyrisþegar eru ekkert betur settir en þeir ,sem eiga að
fá verðbæturnar.
Björgvin Guðmundsson
Birt í Morgunblaðinu í janúar 2011
| 
