Í stjórnarsáttmála núverandi ríkisstjórnar segir,að lögð skuli   áhersla að tryggja sérstaklega kjör þeirra  öryrkja,aldraðra og fatlaðra, sem lægstar tekjur  hafa. Hvernig hefur ríkisstjórnin efnt þetta fyrirheit? Á tímabilinu 1995-2002 hefur kaupmáttur  lífeyrisgreiðslna aldraðra  aukist
um
13,5% en á sama tímabili hefur kaupmáttur lágmarkslauna aukist um 44%.
Kjör öryrkja og aldraðra hafa því dregist verulega aftur úr í samanburði við kjör
launafólks með lægstu laun,ef litið er á það tímabil,sem núverandi stjórnarflokkar hafa verið við völd.  Fram til ársins 1995 var það lögbundið,að ellilaun skyldu fylgja launaþróun
 í landinu.Það var talið eðlilegt, að þegar launafólk fengi kauphækkun
fengju elli-og örorkulífeyrisþegar einnig sambærilega hækkun. En árið 1995 var skorið á þessi tengsl og ákveðið að ellilaun  skyldu " taka mið af launaþróun". Síðan hefur það verið geðþóttaákvörðun stjórnvalda hversu mikið laun  elli-og örorkulífeyrisþega skyldu hækka í kjölfar kauphækkana.Ekki hefur stjórnarflokkunum tekist vel að tryggja kjör aldraðra og örykja
síðan
skorið var á tengslin milli ellilauna og  launaþróunar. Það verður tæplega sagt,að ríkisstjórnin hafi staðið við  fyrirheit stjórnarsáttmálans í  því
efni. Ef vel hefði verið að verki staðið hefði átt að hækka  lífeyri elli og örorkulífeyrisþega meira en  sem nam hækkun lágmarkslauna á almennum markaði. Á þann hátt hefði mátt bæta kjör þessara hópa. Kjörin eru skammarlega lág og ekki hefði veitt af lagfæringu. En það var ekki gert,heldur  farið í öfuga átt! Ellilaun og örorkulífeyrir einstaklinga,grunnlaun, eru nú aðeins rúmar 20
þús kr á mánuði,fyrir skatt. Með fullri tekjutryggingu,heimilisuppbót og tekjutryggingarauka getur þetta farið í 90 þús. kr. fyrir skatt,ef ekki er um aðrar  tekjur að ræða.Auðvitað ættu þessi smánarlega lágu  laun að vera skattfrjáls. En svo er ekki.  Þegar búið er að greiða skatt af þessari
> upphæð standa eftir um 81 þús.kr. hjá einstaklingi.Algengt er að
> > einstaklingar meðal elli-og örorkulífeyrisþega   greiði fyrir húsnæði  40
> > þús. kr. á mánuði,með rafmagni og hita.Eftir standa þá 41 þús. kr. á
> mánuði
> > fyrir mat,fatnaði og öllum öðrum útgjöldum.Ekki er unnt að lifa
> mannsæmandi
> > lífi fyrir svo lága upphæð.Jón Magnússon lögmaður sagði í blaðagrein fyrir
> > skömmu,að  einstaklingur þyrfti að hafa a.m.k. 150 þús.kr. á mánuði eftir
> > skatt til þess að geta lifað mannsæmandi lífi.Ég tek undir það.  Ísland er
> > eitt ríkasta land í heimi  og ætti því að sjá sóma sinn í því að leiðrétta
> > myndarlega kjör aldraðra og öryrkja.
> >  Á því tímabili sem Sjálfstæðisflokkurinn og Framsóknarflokkurinn hafa
> farið
> > með völd á  Íslandi, frá 1995 til dagsins í dag hefur Framsóknarflokkurinn
> > farið með  málefni Tryggingarstofnunar ríkisins og þar á meðal  lífeyri
> aldraðra og öryrkja.Það er því Framsókn,sem ber ábyrgð á því hvernig kjör
> > aldraðra og öryrkja eru í dag. Flokkurinn,sem einu sinni var
> > félagshyggjuflokkur, getur ekki státað af því að hafa staðið í  ístaðinu
> í
> > þessum málaflokki. Framsókn hefur horft á kjör aldraðra og öryrkja rýrna í
> > samanburði við kjör láglaunafólks á almennum markaði  án þess að hafa
> nokkuð
> > gert í málinu. Og það sem verra er: Framsókn virðist ánægð  með  kjör
> > aldraðra og öryrkja  í dag.

Björgvin Guðmundsson

viðskiptafræðingur

Birt í Mbl. 2003
> >
> >
> >
> >
> >
> >
> >
> >
>