Spurningin um fjárfestingar erlendra aðila í íslenskum sjávarútvegi og í orkufyrirtækjum hér á landi kemur alltaf öðru hverju upp. Nú er þessi spurning til umræðu af tveimur ástæðum: Viðskiptaráðherra hefur skipað nefnd til þess að fjalla um málið.Og erlendir aðilar hafa keypt hlut í íslenska orkufyrirtækinu Geysir Green Energy.
Með því að Geysir Green Energy á hlut í Hitaveitu Suðurnesja hafa útlendingar með þessari fjárfestingu eignast hlut í Hitaveitu Suðurnesja. Þeir hafa smeygt sér bakdyramegin inn í hitaveituna.
Þarf að rýmka reglurnar?
Viðskiptaráðherra vill endurskoða reglur um fjárfestingar erlendra aðila á Íslandi, þar á meðal í sjávarútveginum. Af ummælum ráðherra um málið má skilja, að hann vilji auðvelda útlendingum fjárfestingar hér á landi. En eru reglurnar ekki nógu liprar í dag? Ég tel, að svo sé. Það er í dag frjálst fyrir útlendinga að fjárfesta í úrvinnslu fisks. Hömlurnar eru til þess að koma í veg fyrir, að útlendingar komist inn í fiskveiðar okkar og frumvinnslu fisks.Þeir geta því ekki keypt fiskiskip okkar og frumvinnslu í fiski eins og frystingu,söltun og herslu. En þeir geta stofnað hér fyrirtæki til framleiðslu og pökkunar á vörum úr frystum,söltuðum og hertum fiski og þar eru vissulega miklir möguleikar og þar á meðal framleiðsla á tilbúnum fiskréttum margs konar.En útlendingar hafa ekki sýnt mikinn áhuga á að nýta sér frelsið i þessum greinum. Ef til vill er þeim almennt ekki kunnugt um að það sé frjálst að fjárfesta í þeim eða ef til vill vilja þeir aðeins komast inn í fiskveiðar okkar og frumvinnslu. Ég tel,að ekki eigi að hleypa útlendingum lengra inn í sjávarútveg okkar en núgildandi lög og reglur leyfa.
Stöndum vörð um orkufyrirtækin
En hvað með orkufyrirtæki okkar? Eigum við að hleypa erlendum aðilum inn í Landsvirkjun og Orkuveitu Reykjavíkur. Ég segi nei. Ef við hleypum útlendingum inn í Landsvirkjun og Orkuveitu Reykjavíkur verða þeir fljótir að gleypa þau fyrirtæki. Þetta er mjög góð fyrirtæki, sem við höfum byggt upp. Við eigum að standa vörð um þau.Við getum látið þessi fyrirtæki hasla sér völl erlendis og flytja út okkar tækniiþekkingu. Við þurfum ekki að selja erlendum aðilum hluti í þessum fyrirtækjum í því skyni..Ef erlendir aðilar eignast þessi fyrirtæki okkar, munu þeir strax stórhækka verðið á vatni og rafmagni til þess að hámarka gróða sinn. Þeir munu þá ekkert skeyta um hag íslenskra neytenda
Hér eru alvarlegir hlutir að gerast.Erlendir aðilar eru að smeygja sér inn í íslensk orkufyrirtæki. Hér þarf strax að spyrna við fæti. Ef ekki verður lagt bann við fjárfestingu erlendra aðila í íslenskum orkufyrirtækjum geta þeir á skömmum tíma eignast öll orkufyrirtæki landsmmanna.
Misvísandi yfirlýsingar
Íslenskir stjórnmálamnn virðast ekki hafa mótað sér ákveðna stefnu í þessum málum, þar eð yfirlýsingar þeirra eru mjög misvísandi.Þeir segja sumir, að í lagi sé að fá erlenda aðila inn í "útrás" íslenskra orkufyrirtækja..Og svo segja aðrir, að nóg sé að gæta þess að erlendir aðilar komist ekki inn í grunnþjónustuna eða almannaþjónustuna, þ..e..vinnslu og dreifingu á vatni og rafmagni til almennings.En það er ekki nóg að mínu mati.Þessir þættir eru ekki aðgreindir hjá öllum orkufyrirtækjum.Og svokölluð " útrás" er ekki aðgreind frá öðrum rekstri í öllum orkufyrirtækjum. Það er því hreinlegast að halda útlendingum frá íslenskum orkufyrirtækjum.
Björgvin Guðmundsson
Birt í Mbl. 1.nóvember 2007