Davíð Oddsson,forsætisráðherra,sat fyrir svörum í kastljósi ríkisútvarpsins 15.desember 2003. M.a. var hann spurður hvað hann mundi taka sér fyrir hendur næsta haust,þegar hann viki úr embætti forsætisráðherra og Halldór Ásgrímsson tæki við. Davíð kvaðst ekki hafa ákveðið það enn hvort hann yrði áfram í ríkisstjórninni eða yrði utan stjórnar sem formaður eins og Ólafur Thors og Hermann Jónasson hefðu gert um skeið þó þeir hefðu verið formenn í sínum flokkum.
Davíð kvaðst mjög ánægður með það, að framhald hefði orðið á stjórnarsamvinnu Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins og sagði,að engir aðrir kostir hefðu verið í stöðunni. Samfylkingin væri ekki stjórntæk. Það hefði komið í ljós í þinginu undanfarið þegar hún hefði tekið við fyrirmælum utan úr bæ!
Unnt var að mynda aðrar stjórnir
Þessi ummæli forsætisráðherra eru nokkuð sérstæð og rétt að fara um þau nokkrum orðum.Að sjálfsögðu voru aðrir möguleikar til myndunar ríkisstjórnar í stöðunni eftir síðustu kosningar. Unnt var að mynda meirihlutastjórn Samfylkingar og Framsóknar þó meirihluti væri tæpur.Vinstri grænir hefðu einnig getað átt aðild að þeirri stjórn til þess að styrkja hana. Fræðilega séð hefði einnig verið unnt að mynda meirihlutastjórn Samfylkingar og Sjálfstæðisflokks enda þótt áhugi á slíkri stjórn hafi ekki verið fyrir hendi hjá Samfylkingu. En hvers vegna voru aðrir möguleikar til stjórnarmyndunar þá ekki skoðaðir. Jú,það er vegna þess,að Davíð datt það í hug að spila á hégóma Framsóknar ( H.Á.) og bjóða honum embætti forsætisráðherra í 2 !/2 ár. Framsókn hafði samþykkt að sækjast eftir embætti forsætisráðherra og Davíð vissi,að eini möguleikinn til þess að framlengja líf ríkisstjórnarinnar væri að ganga að þessari kröfu Framsóknar. Ef Sjálfstæðisflokkurinn hefði tekið tillit til úrslita kosninganna hefði flokkurinn átt að fara í stjórnarandstöðu,þar eð flokkurinn tapaði miklu fylgi. En kjósendur voru hundsaðir. Og stjórnarflokkarnir lögðu höfuðáherslu á það að hanga við völd enda þótt stjórnartími þeirra væri í raun úti.
Eftirlaunaskuldbindingar forsætisráðherra aukast um allt að 240 millj. kr.
Ummæli forsætisráðherra um,að Samfylkingin sé ekki fær um að fara í ríkisstjórn vegna klofnings í afstöðunni til eftirlaunafrumvarpsins eru út í hött. Frumvarpið um að stórauka eftirlaunarétt ráðherra var ekki flokkspólitískt mál. Mjög eðlilegt var að skiptar skoðanir væru um það mál. Ekkert var óeðlilegt við það,að Samfylkingin tæki tillit til athugasemda verkalýðshreyfingarinnar við frumvarpið. ASÍ reiknaði út,að skuldbindingar vegna eftirlauna forsætisráðherra mundu aukast um 240 millj. kr. Á sama tíma er félagsmönnum ASÍ,sem vinna hjá ríkinu neitað um sömu eftirlaun og ríkisstarfsmenn njóta.Útreikningar ASÍ voru m.a. miðaðir við það,að laun forsætisráðherra hefðu hækkað um 130 % sl. 7 ár eða kaupmáttur um 11% á ári.Á þessu tímabili hækkaði verðlag um 28%.Var miðað við,að kaupmáttur mundi aukast um allt að 10% á ári.Aðrir útreikningar miðuðu við minni kaupmáttaraukningu. En alla vega var ljóst,að eftirlaunaskuldbindingar ráðherra mundu hafa mikinn kostnaðarauka í för með sér fyrir ríkissjóð. Össur Skarphéðinsson vildi fresta afgreiðslu frumvarpsins um eftirlaunin þar til útreikningar um kostnað lægju fyrir. Því var hafnað. Málið var keyrt í gegn. Ekkert er því óeðlilegt við það þó ágreiningur væri um frumvarpið í röðum þingmanna. Stjórnarliðar voru handjárnaðir en Samfylkingin beitir ekki slíkum aðferðum. Skiptar skoðanir Samfylkingar um stóraukinn eftirlaunarétt ráðherra segja ekkert um það hvort Samfylkingin sé fær um að fara í ríkisstjórn eða ekki.
Björgvin Guðmundsson | 
