Sjálfstæðisflokkurinn lagði mikla áherslu á það í síðustu þingkosningum,að flokkurinn mundi standa við þau kosningaloforð,sem flokkurinn gæfi. Nýlega kom fram í fréttum,að flokkurinn mundi ekki standa við kosningaloforðið um jarðgöng milli Siglufjarðar og Ólafsfjarðar,svokölluð Héðinsfjarðargöng. Framkvæmd þessa verks var boðin út fyrir kosningar.Hagstætt tilboð barst frá Íslenskum aðalverktökum,sem gerði ráð fyrir,að framkvæmdir hæfust strax á þessu ári og verkinu lyki 2006. En samgönguráðherra hafnaði öllum tilboðum í verkið og sagði,að vegna hættu á þenslu í efnahagskerfinu yrði að fresta gerð umræddra jarðganga. Kosningaloforðið var því svikið.(Ný áætlun gerir ráð fyrir,að verkið verði boðið út á ný og verkið mun frestast í mörg ár miðað við fyrri áætlanir.)
Nú hefur annað kosningaloforð verið svikið,þ.e. loforðið um að taka upp línuívilnun við fiskveiðar strax í haust.Þetta var eitt af þeim loforðum,sem Sjálfstæðisflokkurinn og ríkisstjórnin gaf vegna mikillar gagnrýni á fiskveiðistjórnunarkerfið í kosningabaráttunni. Nú hefur sjávarútvegsráðherra tilkynnt, að ekkert verði gert í þessu máli fyrr en eftir eitt ár. Kosningaloforðið um framkvæmdir í haust er sem sagt svikið. Áður hafði ráðherrann sagt,að leggja yrði niður byggðakvóta um leið og línuívilnun yrði tekin upp. Í stjórnarsáttmálanum kemur hins vegar skýrt fram,að auka á byggðakvóta samhliða því sem línuívilnun verði tekin upp.Gerð verður krafa til þess,að staðið verði við ákvæði stjórnarsáttmálans í þessu efni. Kristinn H.Gunnarsson þingmaður Framsóknarflokksins og varaformaður sjávarútvegsnefndar alþingis hefur gagnrýnt sjávarútvegsráðherra harðlega fyrir framgöngu hans í þessu máli.Einkum hefur Kristinn gagnrýnt ráðherrann harðlega fyrir að lýsa því yfir,að hann hefði í hyggju að afnema byggðakvóta og taka í staðinn upp línuívilnun.Kristinn segir þetta skýlaust brot á stjórnarsáttmálanum. Ekki sé unnt að afnema byggðakvóta án samþykkis Framsóknarflokksins. Og Framsóknarflokkurinn hafi ekki samþykkt það.Kristinn gagnrýnir sjávarútvegsráðherra einnig harðlega fyrir að fresta línuívilnun þrátt fyrir kosningaloforðin. Sagði Kristinn,að ef sjávarútvegsráherra stæði ekki við stjórnarsáttmálann í þessu efni ætti hann að segja af sér.
Ljóst er,að það skortir vilja hjá sjávarútvegsráðherra og ríkisstjórninni til þess að taka upp línuívilnun. Það er léleg afsökun að segja,að lagaheimild skorti. Það var vitað, þegar kosningaloforðið var gefið,að slíka heimild skorti. Það er auðvelt að kalla þing saman og samþykkja lög um línuívilnun. Það væri einnig unnt að gefa út bráðabirgðalög um málið í framhaldi af könnun um að öruggur þingmeirihluti væri fyrir málinu.
Kristinn H. Gunnarsson sagði,að ríkisstjórnin hefði staðið tæpt í síðustu þingkosningum og að líklegt megi telja,að loforðin um línuívilnun og aukningu byggðakvóta hafi tryggt stjórninni meirihlutann. Þingmenn Frjálslynda flokksins hafa látið í ljós svipaðar skoðanir um þetta atriði og sagt,að ef ríkisstjórnin standa ekki við kosningaloforð sín í þessum efnum sé hún við völd á fölskum forsendum.Það má til sanns vegar færa.Ríkisstjórnin var ekki spör á kosningaloforðin í síðustu kosningum.M.a. lofaði stjórnin lagfæringum á fiskveiðistjórnunarkerfinu. Ljóst er,að þau loforð verða svikin.
Sjávarútvegsráðherra sagði,þegar hann var að réttlæta frestun á línuívilnun,að hann hefði rætt málið við formann Framsóknarflokksins, og formaðurinn hefði ekki gert athugasemdir við frestunina.Var ljóst,að af þessum sökum taldi sjavarútvegsráðherra mál þetta vera í lagi. En Sjálfstæðisflokkurinn gaf ekki Framsóknarflokknum loforð um línuívilnun fyrir síðustu kosningar. Sjálfstæðisflokkurinn gaf þjóðinni þetta kosningaloforð. Ef sjávarútvegsráðherra vill komast hjá því að efna þetta loforð verður hann að spyrja þjóðina. Framsóknarflokkurinn hefur ekkert umboð þjóðarinnar til þess að samþykkja að fresta línuívilnun. Það skiptir því engu máli hvað formaður Framsóknarflokksins segir um málið.Það er þjóðin, sem ræður í þessu máli.
Björgvin Guðmundsson
viðskiptafræðingur
Birt í Mbl. í júlí 2003 |